– Kleberindustrien var den viktigaste industriarbeidsplassen i Sel og Vågå. Det er viktig å formidle historia om dette, sa Terje Kleiven da komiteen for 100 årsjubileet for taubana over Åsen presenterte planane for markeringa måndag.
Det er i år 100 år sidan taubana over Åsen vart sett i drift. Arbeidet med den sju kilometer lange bana starta opp hausten 1916 og stod ferdig like før jul året etter.
Fyrste kibben med klebermjøl vart sendt med taubana den 6. januar 1918, med straum frå Eidefoss. Det fyrste aggregatet i Eidefossen vart sett i drift den 20. desember 1917. Det var i fyrste rekkje å få straum til kleberindustrien at Eidefossen vart bygd ut. Østlandske Stenexport var medeigar av AS Eidefoss saman med Vågå kommune heilt fram til midten av 1970-talet.
Taubana vart lagt ned i 1974, og drifta på Bårstad vart avslutta i 1988. Drifta på Sagflaten vart lagt ned i 1982 og flytta til Granit sitt anlegg på Otta som hadde overteke kleberdrifta.
På Sagflaten er Sagflaten SA i gang med å restaurere anlegget.
100-årsjubileet blir markert laurdag 16. juni.
Denne dagen blir det vandring langs delar av taubanetraseen frå Sel og opp til hytta ved Geithornet. Sel turlag har på dugnad rydda stigen og restaurert kvilebua som var brukt eitt par gonger i veka under oppsyn med taubana.
– Terrenget er ulendt og vi har skifta ut og sett opp fem nye trestigar. Den lengste er elleve meter lang, sa Arne Sagdalen, leiar av turlaget.
Om kvelden vil det bli stor konsert på Sagflaten der alle aktørane som deltek har aner attende til kleberindustrien.
Lalm musikkforening somvart starta av arbeidarar på Bårstad er ein sjølvsagt aktør. Gruppa 5Åver, Sandum, Grindstuen og Midtli er andre namn som er nemnt.
Tor Alvheim arbeider med eit filmprosjekt der både gamle og nye filmopptak vil fortelje historia om kleberhistoria.
Det er også idè om å engasjere skulane på Sel og Lalm til å forme ting i kleber som kan stillast ut denne dagen.
Det vil bli «ope hus» på Sagflaten med informasjon om drifta som var her.